Yoga wordt wel eens vergeleken met kunst. Ieder groot kunstenaar – musicus, schilder of danser – moet eerst het ambacht leren. Pas na jarenlange oefening zal de kunstenaar in staat zijn zichzelf en alles wat hij ooit geleerd heeft, te vergeten. Dan, zoals de Zenboeddhisten zeggen, ‘beginnen de dingen zichzelf te doen’, zoals bij de pianisten wier vingers vanzelf over de toetsen bewegen en de kunstschilders die menen dat ‘de kleuren zichzelf kiezen.’
Tekst: Marjolein Seegers
Publicatie in Yoga Magazine: Kaschmir yoga
Ditzelfde geldt voor de kunst van yoga. Ook dat vereist jarenlange oefening in het leren van de houdingen en beheersen van de adem. Uiteindelijk bereik je daarmee afstemming tussen het lichaam, de geest en de ziel en valt alles samen tot een eenheid.
Niet voor niets is de man die Kaschmir yoga in het westen heeft geïntroduceerd, van oorsprong musicus en arts. Volgens Jean Klein, die in 1998 overleed, gaat yoga om ‘het liefdevol ontdekken van lichaam en geest, zodat deze weer ruim, open, en ontvankelijk wordt voor wie of wat wij wezenlijk zijn.‘
Kashmir yoga vindt zijn oorsprong in de eeuwenoude traditie van Kaschmir in India, die als uitgangspunt heeft dat alles met elkaar verbonden is. De filosofische basis hiervan is één van de oudste en bekendste tantra’s: de Vijñana Bhairava Tantra. Vijñana betekent bevrijding, Bhairava het ware zelf en tantra’s zijn Hindoeïstische teksten.
‘In een relaxte eenheid van lichaam en geest ben je open om te ontvangen,’ zei Jean Klein, de grondlegger van Kaschmir yoga. Bij deze stroming gaat het om wakker maken van de levensenergie en die ook daadwerkelijk voelen stromen, zodat je uiteindelijk eenheid ervaart.
Open voor de levensstroom
Tijdens zijn studie medicijnen en musicologie verdiepte Jean Klein zich in de relatie tussen gedachte, gevoel en spierspanning. Een relatie die hij later benoemde als: ‘Een relaxt lichaam ís een relaxte geest. In een relaxte lichaam-geest (eenheid) ben je open om te ontvangen, beschikbaar en open voor het ongekende.’
Omdat lichaam en geest een eenheid vormen, weerspiegelen ze elkaar. Dit betekent dat als je het lichaam rustig en liefdevol beweegt of laat zitten, ook de geest vredig wordt. Hij ontdekte dat als je de aandacht richt op het voelen in plaats van op het denken, je meer ontspant. En hoe meer je ontspant en accepteert, hoe meer je je opent voor de levensstroom en diepte in jezelf.
Ogenschijnlijk ziet Kaschmir yoga er niet anders uit dan Hatha yoga; dezelfde klassieke houdingen en ademoefeningen komen aan bod. Toch is er een verschil in benadering. De nadruk ligt bij Kaschmir yoga namelijk op werken vanuit het ’tastgevoel’ en het wakker maken van het energielichaam. De tastzin is verbonden met het hart en de levensenergie, zegt de Kaschmir yoga, en via je gevoel kun je dus contact maken met je energielichaam. Dit onzichtbare lichaam omringt en doorstraalt het fysieke lichaam via duizenden energiekanalen, nadi’s genaamd.
Deze tekst is een verkorte versie. De gepubliceerde versie kun je lezen als pdf.
